Gánh nặng tuổi thơ

Gánh nặng tuổi thơ

(Thay cho lời tâm sự cha con...)

     Hằng năm, mùa thi lại về…

   Cứ sau 12 năm luyện đèn sách, những đứa trẻ hồi hộp bước vào phòng thi...khiến ngành giáo dục đầy quyền năng cũng tưởng rằng: Họ đang sắp sếp số phận, qui hoạch mệnh người mưu sinh (cười)!

   Nếu chỉ có “60 năm cuộc đời” thì mất hết hơn 1/3 đời sống lục đục học hành thi cử?

   - Ê…ông không thấy trường nào cũng treo “Học nữa học mãi” à…?

   Trời! Câu này dành cho ai muốn làm thầy dạy đời, hoặc cho những kẻ thích làm “thiên tài” vấn đáp! Không lẽ cả đời chỉ làm học trò? Chắc họ treo nhầm…

  Cách đây hơn 30 năm, tôi cứ ngỡ những đứa con mình sinh ra đời trong điều kiện đất nước không còn chiến tranh, giữa một nên kinh tế đang “đổi mới” để phát triển từng ngày, sẽ không còn sợ đói nghèo? Nghĩ vậy, nên lòng đầy hy vọng rằng: Tuổi thơ của chúng nó sẽ may mắn hơn! Được có nhiều cơ hội hạnh phúc, vui chơi học tập bên cha mẹ, bạn bè với một tương lai thênh thang rộng mở…

   Nhưng không phải vậy! Sự học đã làm cho “đầu tắt mặt tối” khi chúng lao đầu vào học. Những lúc rảnh rỗi muốn đưa con đi chơi xa thì chúng lại loay hoay với các bài tập ở trường. Tưởng con mình chậm chạp nên tổn phí thời gian học…nên tôi tranh thủ vào dịp hè "truyền nghề" cho chúng vài phương pháp luận: Hệ thống cơ bản toán học, qui cách vấn đáp, gợi ý xây dựng quy nạp các môn học kỳ…để còn khoảng dư thời gian tập cho chúng chơi âm nhạc, hội hoạ và thêm nghệ thuật vận động giải trí tạo tình cảm kỷ niệm bạn bè, kí ức thân thiện gia đình...

   Nhưng không đơn giản, chúng còn phải học thêm tư tưởng và nhiều môn “học thuộc lòng” phong trào khác nữa! Vì, chúng muốn có "bằng khen" giỏi để khoe, có phần thưởng "số quyển vở" nhiều hơn bạn bè (đôi khi tiền phụ huynh đóng góp). Hic, nợ thầy cô chữ nghĩa đã đành, nợ thêm cha mẹ phần thưởng…

   Tôi có vẻ ái ngại:

   - Thì, học sinh “tiên tiến”(khá) cũng được rùi?

   - Không… nhiều học sinh giỏi lắm Ba à!

   Tôi cũng ngạc nhiên? Đành ậm ừ cho qua chuyện của con cái và chuyện riêng của nhà trường. Ôi, “Học làm người” mưu sinh sao mà khó quá! Lấy tuổi thơ hồn nhiên ra mà phấn đấu so sánh đẳng cấp? Bởi, cái “cơ chế” đánh giá lực học đã thể hiện rõ ràng sự phân biệt từng nhóm đối tượng học sinh để phân loại…chắc chẳng còn đâu cái tình học trò giúp nhau tiến bộ? Có lẽ, người ta nhầm lẫn giáo dục ganh đua ở học đường là cuộc chiến đấu đẳng cấp “mạnh được yếu thua” gây ngộ nhận hạnh phúc?

   Chuyện học hành phổ thông mà cũng hình thành nhóm giai cấp “IQ” (trí thông minh)…Họ không hiểu hay đã quên rằng: Nhân cách và tài năng phần nhiều (80%) nhờ vào chỉ số EQ (Trí tuệ cảm xúc). Tôn trọng và thấu hiểu tình cảm của người khác mới thực sự là trí thức gia đình và xã hội...

   Vì vậy, cố dạy con học giỏi cũng là một sai lầm:

   - Ba à…cô con nói con phải đi thi học sinh giỏi cấp thành phố…

   - Ủa, mới lớp 3 mà cũng thi thố “tài năng” à?

   - Cô nói…con phải đi học thêm toán nâng cao ở trường ạ!

   - Ờ, thì đi cho khỏi mất điểm “thi đua” thầy cô...(phù)

   Tôi nghĩ chắc chỉ là phong trào thi đua, gợi hào hứng ganh đua học tập. Nào dè thi thật! Những bài toán nâng cao được dạy cách giải  giản đơn“vượt rào” khiến lũ nhỏ tưởng mình thông minh hơn bạn bè cùng lớp. Hic...nhưng khi xem lại mới thấy chẳng qua là một số bài toán “đánh đố” mở rộng (suy luận) nằm trong chương trình hạn hẹp lớp 6 (lớp 4 tương đương 7; Lớp 5 tương đương lớp 8)…mà lẽ ra chúng nó có thể vừa chơi, vừa học một cách khoan thai đợi lên lớp trên học (sử dụng) cũng không muộn.

   Sự bận bịu học hành thi cử hồi hộp trí não, khiến tôi lo âu…sợ nuôi con thiếu kỹ năng sống, vụng về chậm khôn lớn, khan hiếm kỉ niệm thân thương bạn bè, khó thành người thảnh thơi. Lo cho tham vọng ảnh hưởng sức khoẻ, tư duy…ái ngại cho cả thành công lẫn thất bại! Sợ và tiếc cho tâm hồn trẻ thơ thiếu vắng hồn nhiên giản dị, tâm tình cạn kiệt! Ngại những bố mẹ chạy theo “tập quán” tự hào nhất thời…hiểu lầm hai chữ “thông minh” nên la mắng, thiên vị, hắt hủi vì những tưởng con mình thiếu bóng dáng “thần đồng” chiếu cố học đáp…

   Họ có biết đâu…nhà trường đặt gánh nặng tuổi thơ "gõ đầu trẻ" ồn ào suốt cả thời niên thiếu. Học đường đã vô tình nhồi nhét làm tâm tư trẻ con trở nên nặng nề cho mỗi giai đoạn dành dựt thứ hiệu danh dự hão huyền “học sinh giỏi”: Lao đao, xông xênh, hồi hộp thi vào trường chuyên, mất ngủ vì thao thức chen lấn, bước khập khễnh âu lo lên các nấc thang mệnh danh đại học, thạc sĩ…

   Đã bao năm rồi...bộ máy giáo dục vẫn ru đời “cải cách” lẫn quẫn dạo chơi quanh co như trò "chơi showbiz". Những thay đổi phù phiếm tái tạo chữ nghĩa, sách giáo khoa, những phương án dự thảo “xã hội hóa” được suy diễn hỗn mang không quy trình luận cứ, không tâm lý thuyết phục khiến não trạng học sinh hoang mang, lúng túng lao vào thi cữ nhiều đổi thay đầy may rủi...Dù, sự thật rất đơn giản: Học là để sống tốt hơn, để biết cảm thụ sự sinh thành, ơn nghĩa công bằng xã hội...

  

  Nhìn lại mới thấy đâu đó…tuổi thơ đâu chỉ phải no đủ, lên xe xuống ngựa, đưa đón học hành mà gọi là sướng? Cái trách nhiệm chữ Trung-Hiếu thời nay bị rao giảng, áp lực đạt mức “vĩ đại”hơn xưa nhiều lắm! 

  Gánh nặng đó đâu chỉ công ơn sinh thành thuần túy tự nhiên, dưỡng dục tốn kém đời thường, học phí nặng nề…mà còn lo âu bởi những tờ giấy khen “học sinh giỏi”nhẹ hều dán đầy lên tường khoe khoang rườm rà che lấp bóng dáng hồn nhiên, khiêm tốn? Thật lòng xin lỗi con trẻ: "Thời đại" hôm nay khổ nhọc tâm tư và dễ tổn thương số phận hơn người lớn tưởng tượng rất nhiều…