Nghề quy hoạch?
Qui
hoạch là gì? Rất có nhiều khái niệm, định nghĩa được giải thích trên mạng
(internet) nhưng, tất cả đều mang tính trừu tượng, hoặc "cục bộ" cho một nghành
nghề nào đó…
Thực
ra, nghề quy hoạch là nơi hội tụ nhiều
lĩnh vực chuyên môn, ngành nghề có liên quan thực tế đến đời sống dân sinh,
phát triển xã hội. Và, Viện qui hoạch
thường được thành lập ở cấp quốc gia (có phân vùng các đoàn qui hoạch đến các
tỉnh, vùng, miền)…Vậy, quy hoạch không đơn giản là một nghề nghiệp, mà còn
thuộc về nhiệm vụ, trách nhiệm xã hội (?)
Trong Viện
(đoàn) quy hoạch gồm các phòng ban nghiệp
vụ chuyên trách (kỹ sư), chuyên gia đầu ngành (chuyên viên) khác nhau và có quy
trình công tác rất hệ thống: Điều tra
khảo sát, đo đạc hiện trạng, quy hoạch phương án, đồ họa (bản đồ quy hoạch), thiết kế (bản vẽ kỹ thuật) và dự toán kinh phí. Những người tham gia trong nghề quy hoạch lâu năm thường có nhận thức tổng hợp, bởi họ cần
phải thu thập các tài liệu lịch sử, khoa học tự nhiên và thông số liên quan đến mọi
thành phần kinh tế xã hội…
Từ những
số liệu hiện trạng tự nhiên và đời sống nhân sinh…các nhà quy hoạch sẽ lập ra một đồ
án quy trình tương lai được hoạch định cơ bản với luận chứng kinh tế kỹ thuật khả thi, dựa
trên nền tảng phát triển xã hội đồng bộ và lâu dài. Khi luận chứng kinh tế- kỹ thuật đã được thông qua hội thảo khoa học và
các cấp cao nhà nước, thì mới có giá trị pháp lý ban hành xuống cho các phân
nghành lập kế hoạch, dự toán đầu tư công trình, triển khai tiến độ thi công, quản lý…
Nhưng, sau 1986…khi xóa bỏ cơ chế “bao cấp” người
ta nghiêng về kinh tế “tự chủ” (tự hoạch toán thu chi) thì các đoàn quy hoạch
cũng đã (bị) giải thể, tan rã theo…Thay vào đó là các “viện quy hoạch đô thị”
hay các “công ty tư vấn thiết kế” riêng biệt: Xây dựng, giao thông, thủy lợi…nên
chỉ còn là những bản vẽ thiết kế thi công, kỹ thuật liên quan (chủ quan) riêng mỗi
ngành…
Ngôn
ngữ trên báo chí hay các cơ quan chuyên ngành thường hay gọi tên “quy hoạch” (mượn
tạm): Giao thông, thủy lợi, xây dựng…thực ra, chỉ có giá trị giới hạn cho phương án, kế hoạch hoạt động riêng ban ngành. Mà đúng nghĩa Quy
hoạch…là phải bao gồm, nằm trong công tác kế hoạch mang tầm vĩ mô (quốc gia) kèm
theo luận chứng kinh tế kỹ thuật có
tính khoa học của toàn xã hội…
Khi tách rời nhau “mạnh ai nấy làm”? Thì các
công trình xây dựng, giao thông, thủy lợi,
sản xuất công nghiệp, tiêu thụ hàng
hóa, giáo dục đào tạo…thường sẽ thiếu
cơ sở hoạch định chiến lược, biện pháp phối hợp kiểm soát, kỹ thuật đồng bộ. Đó
là chưa nói thái độ (hành vi) chủ quan (cực đoan) sẽ gây trở ngại, rắc rối, lỗi
lầm với khoa học (thế giới tự nhiên) và xã hội (hiện thực đời sống văn hóa, dân
sinh kinh tế)…
Dù biện luận thế nào…thì người ta khó mà
chấp nhận những đề tài hay phương án không hề có luận chứng khoa
học hiệu quả (văn hóa nhân văn, kinh tế xã hội, kỹ thuật công trình)! Sự thiếu
minh bạch thường gây ngộ nhận quyền lực, vô tình tạo ra những công trình lợi
lộc vụn vặt hủy hoại tài nguyên và khó kiểm soát những ngành sản xuất công
nghiệp có hóa chất độc hại, tác động đến môi trường một cách trực tiếp (!) Sự
sai lầm lớn nhất có ảnh hưởng đời sống dân sinh, kinh tế lạc hậu …chính là cơ
chế thực dụng tùy tiện trong công tác xây dựng cơ bản, lạm dụng độc quyền tài
chính, kinh doanh, thương mãi…
Nền văn minh xã hội thường dựa vào khoa học kỹ thuật để phát triển an toàn
xã hội, không thể đơn giản, cố hữu như một ban
cố vấn kinh tế chỉ biết theo dõi biến động tài chính, xu hướng mua bán thị trường,
hoặc sự toan tính ưu tiên lợi nhuận kiểu "con buôn" (!)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét