Hai sắc hoa tigon
(Câu
chuyện thơ ca…)
“… Hoa leo ti gôn sắc đỏ, sắc hồng, sắc trắng
năm nào cũng vậy, một mùa tàn lại một mùa nở. Nó chẳng giống lòng bất trắc của
con người…” KHÁI HƯNG (Gánh hàng hoa)”
“ Hoa
ti gôn hình quả tim vỡ làm mấy mảnh, màu hồng dịu như nhuốm máu đào. Rồi người
ta phải tự hỏi thầm: “Tại sao họa sư Lê lại thích chơi cái thứ hoa trông như
giấy ấy, để trong phòng quá một ngày đã rụng rồi?” (Thanh Châu-
Truyện hai sắc hoa Ti gôn)
Có thể, xem đây là câu chuyện còn mãi bí ẩn trong lịch sử văn chương chưa từng có (?) Vì, bài thơ rất hiếm hoi, được xem như “kỷ vật” thơ ca xuất sắc, cảm động kéo dài gần thế kỷ vẫn chưa nguôi…
Một mùa thu trước, mỗi hoàng hôn
Nhặt cánh hoa rơi chẳng thấy buồn,
Nhuộm ánh nắng tà qua mái tóc,
Tôi chờ người đến với yêu đương.
Người ấy thường hay ngắm lạnh lùng
Dải đường xa vút bóng chiều phong,
Và phương trời thẳm mờ sương, cát,
Người ấy thường hay vuốt tóc tôi,
Thở dài trong lúc thấy tôi vui,
Bảo rằng: “Hoa, dáng như tim vỡ,
Anh sợ tình ta cũng vỡ thôi!”
Thuở ấy, nào tôi đã hiểu gì
Cánh hoa tan tác của sinh ly,
Cho nên cười đáp: “Màu hoa trắng
Là chút lòng trong chẳng biến suy”
Đâu biết lần đi một lỡ làng,
Dưới trời đau khổ chết yêu đương.
Người xa xăm quá! - Tôi buồn lắm,
Trong một ngày vui pháo nhuộm đường...
Từ đấy, thu rồi, thu lại thu,
Lòng tôi còn giá đến bao giờ
Chồng tôi vẫn biết tôi thương nhớ...
Người ấy, cho nên vẫn hững hờ.
Tôi vẫn đi bên cạnh cuộc đời
Ái ân lạt lẽo của chồng tôi,
Mà từng thu chết, từng thu chết,
Vẫn giấu trong tim bóng “một người”.
Buồn quá! hôm nay xem tiểu thuyết
Thấy ai cũng ví cánh hoa xưa
Nhưng hồng tựa trái tim tan vỡ.
Và đỏ như màu máu thắm pha!
Tôi nhớ lời người đã bảo tôi
Một mùa thu trước rất xa xôi...
Đến nay tôi hiểu thì tôi đã,
Làm lỡ tình duyên cũ mất rồi!
Tôi sợ chiều thu phớt nắng mờ,
Chiều thu, hoa đỏ rụng chiều thu
Gió về lạnh lẽo chân mây vắng,
Người ấy sang sông đứng ngóng đò.
Nếu biết rằng tôi đã lấy chồng,
Trời ơi! Người ấy có buồn không?
Có thầm nghĩ tới loài hoa... vỡ
Tựa trái tim phai, tựa máu hồng?
Nguồn:
1. Tiểu thuyết thứ bảy, số 179, 30-10-1937
Nhưng nay, trên vài trang thông tin mạng vẫn khơi lại, nhằm đưa ra những giả thuyết “xuất xứ bài thơ và tác giả” mới…như cố tạo thêm huyền thoại ly kỳ quyến rũ người đọc. Tiếc thay, những tên tuổi của những “tác giả” bài viết đó? Chẳng biết họ là ai...
Khảo sát lại các bài viết, báo chí thời ấy (thế kỷ 20): Khi bài thơ ra đời, đã gây choáng váng cho giới văn chương(!) Người ta “nghi vấn” nhiều về các thi sĩ nỗi danh thời ấy: Thâm Tâm, Nguyễn Bính, Trần Huyền Trân (nam giới)…Trong đó, có “luận án” (qua lời kể Nguyễn Vỹ) về tâm sự riêng của thi sĩ Thâm Tâm có người yêu (hay chỉ yêu người) mang tên Trần Thị Khánh (?) Nhưng, mãi cuối đời Thâm Tâm cũng chưa bao giờ xác nhận chính thức với công luận, nên vẫn mãi là nghi vấn, bí ẩn...
Thực ra, tất cả chỉ là dư luận! Vì, trong giới thơ ca? Văn phong thi thơ của những người nổi tiếng luôn là ngôn ngữ khó mà giả mạo, “đạo thơ” được. Chỉ xét về cách sử dụng phương ngữ, chữ nghĩa…cũng có thể đoán tính cách tâm lý, thói quen lối nói (ngôn ngữ văn phong). Ở đây, chỉ xét về nguồn gốc nghiêng về “chân quê” và “đài các” trong thơ…
Trên lý thuyết ngôn từ “văn hóa địa hạt” có nhiều điểm rất khác nhau! Văn là Người...giữa “cựu” và “tân” không thể là một người. Và, ngay cả Xuân Diệu và Huy Cận “hiện đại” hơn trong sử dụng từ ngữ đa phương, cũng không hẵn tương đồng ngôn ngữ “quốc học” (Văn ngữ đại chúng, qui phạm tiếng Việt) như T.T.KH (?)
Riêng tôi, xin lựa chọn khả năng T.T.KH là một nữ sĩ khuê các Hà Thành có kiến thức “tây học” nên gần gũi với hoa ti-gôn, thích đọc tiểu thuyết…nên câu truyện Hoa Ti-gôn của Thanh Châu (chuyện tình cô gái khuê các với chàng họa sĩ nghèo) đã làm nàng cảm xúc, mượn chuyện tình nói tâm sự của mình, hoặc đâu đó nỗi lòng chung duyên phận…
Như định mệnh thơ ca, cũng có sự “tương đồng” dễ thừa nhận T.T.KH cũng có (quen) biết với Thâm Tâm nên mới viết trả lời:
“Anh hỡi tháng ngày xa quá nhỉ
Một mùa thu cũ một lòng đau
Ba năm ví biết anh còn nhớ…
Em đã câm lời có nói đâu” (Bài thơ cuối cùng)
Có thể vì nho phong, lễ giáo (yên ấm chồng con)…Từ đó, trên thi đàn mất hẵn dấu vết, bóng dáng tình thơ T.T.Kh. Thực ra, trong văn chương nghệ thuật? Với cuộc cách mạng thành công của “thơ mới” (thoát thơ Hán văn) Tôi không chắc, ai dám mạo muội so sánh giữa nữ sĩ Mai Đình với Hàn Mặc Tử khi họ cùng xướng họa, công bố sau 60 năm (1999) khi Mai Đình đã mất…
Thăm người thi sĩ chốn xa xăm.
Mà vần "thơ mới" làm rung động
Xa gọi hồn em mau tới gần...
Còn anh, em đã gặp đâu
Chỉ cảm thấy thơ có những câu.
Âu yếm say sưa đầy cả mộng
Xui lòng tưởng nhớ lúc đêm thâu.
Mai Đình
Mà vần "thơ mới" làm rung động
Xa gọi hồn em mau tới gần...
Còn anh, em đã gặp đâu
Chỉ cảm thấy thơ có những câu.
Âu yếm say sưa đầy cả mộng
Xui lòng tưởng nhớ lúc đêm thâu.
Mai Đình
Chưa gặp nhau mà đã biệt ly
Hồn anh theo dõi bóng em đi.
Hồn anh sẽ nhập trong luồng gió
Lưu luyến bên em chẳng nói gì
Thơ em cũng giống lòng em vậy,
Nghĩa là thơm tho như ánh trăng
Mềm mại như lời tơ liễu rũ
Âm thầm trong áng gió băn khoăn.
Nghĩa là thơm tho như ánh trăng
Mềm mại như lời tơ liễu rũ
Âm thầm trong áng gió băn khoăn.
Anh đã ngâm và đã thuộc làu,
Cả người rung chuyển bởi thương đau.
Bởi vì mê mẩn vì khoan khoái
Anh cắn lời thơ để máu trào.
Cả người rung chuyển bởi thương đau.
Bởi vì mê mẩn vì khoan khoái
Anh cắn lời thơ để máu trào.
Hàn Mặc Tử “Lưu luyến”
Tôi nghĩ? Có lẽ, khi đạt đến ngưỡng cửa thi thơ thì chất liệu âm nhạc đã sẵn có rồi! Dù rằng, ta biết: Thơ, nhạc và toán học đều có định luật riêng (không phải "luật định"). Tuy vậy, “khoa học & nghệ thuật” không thể tách rời (!)
P/s: Mới đây trên youtube: https://www.youtube.com/watch?v=je2EcAw_J2o
Có phân tích TTKh là nữ sĩ Vân Chung(?) Thanh Châu sau này cũng xác nhận Vân Chung là người yêu xưa, nhưng lại không xác nhận Vân Chung là TTKh...
Nữ Sĩ Vân Chung từ lâu đã xuất bản rất nhiều tập thơ. Nhưng thật lòng...tôi vẫn không hề tìm đâu bút pháp, thể thơ, tâm hồn của TTKh...
