Guitar với âm nhạc đương đại...(phần đầu)

Guitar với âm nhạc đương đại (phần 1)

(Carlos Santana)

   Có một vài bậc phụ huynh đến xin cho con họ học đàn guitar. Nhưng, khi hỏi…Họ nói là: Cần cho con cái biết “vỏ vẻ” chỉ là để chơi cho bằng bạn, bằng bè (?) Nên,Tôi phải luôn từ chối khéo và rằng “Ngoài kia rất có nhiều lớp dạy guitar…”

   Cũng có vài anh bạn trẻ xin tới học guitar với lý do: Dù đã 3, 4 năm học ở trường dạy nhạc, nhưng cũng chẳng đi đến đâu. Lý thuyết nhiều hơn thực hành, học vẹt kiểu bài bản nên “lục đục” mãi, cảm giác chơi nhạc không tự nhiên, thiếu nhạy cảm…

  

   Thực ra, tôi cũng có biết nhiều người dạy đàn. Phần lớn: Tay chơi đàn giỏi (có quán tính kỹ năng) thường không “hiểu” nhiều về lý thuyết. Còn người “giỏi” lý thuyết (trường lớp) thì chơi đàn thiếu sáng tạo! Điều đó, có thể hiểu được…nó tùy thuộc vào điều kiện thói quen hay kinh nghiệm riêng mỗi người. Ngoài ra, cũng nên phân vân đến sự thiếu xót của giáo trình mở rộng âm nhạc hiện đại, hoặc khả năng sư phạm hạn chế (năng khiếu), khiến học viên dễ nản lòng, bối rối và không biết bắt đầu từ đâu, theo hướng nào…

   Hôm nay, sau khi tìm hiểu và suy luận. Hy vọng sự nhiệt tình của bài viết này sẻ mở ra một hướng đi có hệ thống, rõ ràng hơn. Một phần kiến thức và kỹ thuật rất quan trọng cho những ai muốn trở thành tay chơi guitar theo hướng âm nhạc đương đại (đương thời và hiện đại) một cách hồn nhiên, tự tin và đầy đủ bản lĩnh sáng tạo dài lâu (cười)…

   Tôi sẽ sẽ chia ra 2 phần để dễ trình bày:

1-    Sự biến chuyển thay đổi, phát triển của đàn guitar…

2-    Giới thiệu (qua video) một vài tay guitar xuất sắc thế giới với dòng âm nhạc đương đại…

   1/- Sự thay đổi và phát triển đàn guitar với âm nhạc:

   Khi muốn hiểu bản chất một sự việc cần cho hôm nay, thì chúng ta phải tìm hiểu về quá khứ, lịch sử (nguồn cội)!

   Theo thông tin thì đàn guitar đã có từ rất lâu. Nhưng, khi cải tiến đến “Tây ban cầm” (Tây ban Nha) 6 dây, với dòng nhạc đại chúng Flamemco thì mới trở thành nhạc cụ phổ thông, đa dạng trình diễn đệm hát (hòa âm). Trào lưu âm nhạc quần chúng đó…khiến cho những quan niệm âm nhạc cao sang, cổ điển: cung đình, quý tộc, bác học, tôn giáo…đành phải thừa nhận sự phát triển của lịch sử âm nhạc, một phần tất yếu của đời sống tâm tình nhân sinh hiện thực!

   Cho đến đầu thập niên năm mươi (1950) guitar điện pich-up (cảm ứng điện từ) ra đời ở Mỹ sáng tạo ra một dàn nhạc gọn nhẹ với 3 cây guitar (bas, solo, acoustic) và bộ jazz (bộ trống). Với âm thanh điện tử mạnh mẽ đến thập niên 60 đã tạo ra một dòng nhạc mới với phong cách hiện đại (trữ tình, pop-rock) đã trở thành trào lưu nhạc trẻ (âm nhạc đương đại). Nhưng, thực tế chỉ phổ biến và hòa nhập được một nửa thế giới? Vì những nước có xã hội (chủ nghĩa) và quan điểm “khác” văn hóa phương tây còn đố kị, chưa chịu hội nhập…(?)

   Trước 1945 người Việt cũng đã có sáng tạo cải cách ra cây đàn guitar lõm 5 dây (vọng cổ) phát triển mạnh âm nhạc sân khấu cải lương. Và cả hai miền nam bắc cũng đều có môn dạy guitar trong các học viện âm nhạc từ năm 1956. Tuy nhiên, nhạc cụ guitar ở miền nam có điều kiện văn hóa hội nhập, thịnh hành và phát triển mạnh hơn…

   Sau năm 1975 guitar vẫn còn thông dụng trong “văn nghệ quần chúng”. Trong khi đó giới chuyên nghiệp (trường lớp) vẫn còn "lận đận" theo hướng cổ điển (classic)…nên cũng đành phải dần thoái trào. Vì thế…phần lớn ta chỉ thấy đàn Organ điện tử làm “bao sân” khấu ca nhạc chuyên nghiệp kể từ thập niên 90. Nhưng, khoảng vài năm trở lại đây (từ 2012-2015) các cửa hàng bán đàn guitar đã nhộn nhịp trở lại…

   Nguyên nhân: Là lớp trẻ hiện đã bắt đầu có điều kiện giao lưu (internet) làm quen với dòng nhạc hiện đại phương tây (qua phong trào tiếng Anh) và sự trở lại (hay phát triển cảm xúc thưởng thức) của nhạc “vàng” một thời trên nền guitar réo rắc tự tình hay pop, rock hào hứng, mạnh mẽ. Chính vì thế cách chơi guitar đệm hát (hòa âm) và hòa tấu model (hướng mới) có nhu cầu đa năng thịnh hành hơn là cách chơi classic cổ điển bài bản (độc tấu)…

   Thưởng thức âm nhạc thường không có phân biệt âm nhạc mới hay cũ. Nhưng, với cây đàn guitar gọn nhẹ, phù hợp với mọi sân khấu, đa dạng dòng nhạc và âm thanh (điện tử)  cùng với phong thái hiện đại kỹ thuật điêu luyện của nhạc công…khiến thanh nhạc đại chúng mở rộng, hào hứng hơn rất nhiều. Vì thế! Phần lớn các sân khấu trình diễn ca nhạc trẻ thế giới trong vòng 60 năm nay, thường được viết trên nền hòa âm có nhạc cụ guitar...

   Hiện giờ, giới chuyên môn đang mù mờ tranh cãi “âm nhạc đương đại” là gì? Thật ra, những nhạc sĩ, nhạc công từ học viện âm nhạc trong nước, hay được tốt nghiệp từ bên đông âu (dưới thời liên sô cũ)…chỉ gần đây mới đang tập làm quen với nền âm nhạc “đương đại” phương tây. Và dù pop-rock đã phóng khoáng “mở cửa” vài năm, nhưng xem ra…vẫn còn hạn chế sân chơi, non (thiếu) về năng lực trình diễn và cả sự thưởng thức “gập gềnh” bởi thói quen cũ…

   Muốn chơi đàn giỏi đương đại ta phải luyện ngón và tạo ra dần quán tính âm nhạc! Tôi sẽ giới thiệu một vài tay guitar xuất sắc của thế giới (video) tuần tự qua thời gian …để có khái niệm “chơi nhạc” và bắt chước luyện tập vài ba bài là có thể nắm bắt được kỹ thuật (nghệ thuật) chơi nhạc guitar hiện đại, chắc chắn các bạn sẽ hào hứng và mê say…

                                                                                                                        (còn tiếp…)